کشف یک یخ آب بزرگ در آتشفشان‌های مریخ

پارسینه: پژوهشگران سیاره‌شناسی از کشف یک یخ آب بزرگ در سیاره مریخ خبر دادند. آنها تکه‌هایی از یخ آب را در مریخ شناسایی کرده‌اند که اندازه آنها معادل ۶۰ استخر مسابقات المپیک است.

به نقل از ای‌بی‌سی نیوز، این پژوهش جدید نشان می‌دهد که لایه‌های نازک و در عین حال گسترده‌ از یخ‌ آب در بالای سه آتشفشان از فلات بسیار بزرگ آتشفشانی «تارسیس»(Tharsis) مریخ واقع در خط استوای سیاره کشف شده‌اند.

فلات آتشفشانی تارسیس، رشته‌ای از ۱۲ قله بزرگ است که بلندترین آتشفشان‌های منظومه شمسی ما هستند. این پژوهش نشان می‌دهد یخ آب در آتشفشان‌های «المپوس»(Olympus)، «کوه‌های آسکرائوس آرسیا»(Arsia Ascraeus Mons) و آتشفشان «سرائونیوس تولوس»(Ceraunius Tholus) کشف شده است.

پژوهشگران «دانشگاه براون»(Brown University) در یک بیانیه مطبوعاتی گفتند: براساس محاسبه ما، یخ آب حداقل ۱۵۰ هزار تن آب را تشکیل می‌دهد که در طول فصول سرد روزانه بین سطح و جو سیاره جابه‌جا می‌شود. این معادل تقریبا ۶۰ استخر در ابعاد استخرهای مسابقات المپیک است.

ماموریت‌های «اگزومارس»(ExoMars) و «مارس اکسپرس»(Mars Express) آژانس فضایی اروپا که به دور سیاره سرخ می‌چرخند، بیش از ۳۰ هزار تصویر را از یخ آب ثبت کردند. این تصاویر بعدا توسط گروهی از پژوهشگران بین‌المللی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

پژوهشگران دریافتند که لایه نازک یخ تقریبا یک صدم میلی‌متر ضخامت دارد یا به اندازه عرض یک تار موی انسان است. این لایه هنگام طلوع خورشید شکل می‌گیرد و سپس در ساعات روشنایی روز تبخیر می‌شود.

«آدوماس والانتیناس»(Adomas Valantinas) پژوهشگر مقطع فوق دکتری دانشگاه براون و سرپرست این پژوهش گفت: ما تصور می‌کردیم که یخ آب در اطراف استوای مریخ تشکیل شود زیرا ترکیب نور خورشید و جو نازک باعث می‌شود دما در طول روز هم روی سطح مریخ و هم روی قله کوه نسبتا بالا باشد. این بر خلاف شرایط روی زمین است که در آن معمولا انتظار دیدن قله‌های یخ‌زده را داریم. آنچه ما می‌بینیم ممکن است بقایای یک چرخه آب‌وهوایی باستانی در مریخ جدید باشد که در گذشته بارندگی داشته و شاید حتی برف روی آتشفشان‌های آن می‌باریده است.

براساس این پژوهش، یخ‌ آب در دهانه آتشفشان‌ها قرار دارد که فرورفتگی‌های بزرگی در بالای قله هستند و پس از فوران‌های گذشته شکل گرفته‌اند. فرضیه پژوهشگران این است که هوای در حال گردش در بالای کاسه‌های آتشفشانی، یک ریزاقلیم منحصربه‌فرد را ایجاد می‌کند و این ریزاقلیم به تکه‌های نازک یخ امکان تشکیل شدن می‌دهد.

به گفته پژوهشگران، یافته‌های این پژوهش درک قبلی دانشمندان را از آب‌وهوای مریخ به چالش می‌کشد و یک روش هیجان‌انگیز را برای اکتشاف بیشتر مریخ ارائه می‌دهد.

این پژوهش در مجله «Nature Geoscience» به چاپ رسید.