ایران «بازدارندگی اسرائیل» را در هم کوبید

به گزارش همشهری آنلاین، نشریه فارین پالیسی در تحلیلی که به همین موضوع می‌پردازد، نوشت: آریل شارون، نخست‌وزیر وقت اسرائیل می‌گفت که «بازدارندگی، سلاح اصلی اسرائیل است، یعنی ترس از اسرائیل.» موشه دایان وزیر جنگ اسبق اسرائیل نیز در یکی از سخنرانی‌های خود درباره بازدارندگی اسرائیل گفت که «باید اسرائیل را به عنوان سگی ‌هار و خطرناک نگاه کرد که هیچ‌کس جرأت آزار و اذیت آن را ندارد.»

بر همین اساس بعد از عملیات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس، اسرائیل در موقعیتی قرار گرفت که باید قدرت بازدارندگی خود را احیا می‌کرد؛ قدرتی که بعد از عقب‌نشینی اسرائیل از لبنان در مه سال ۲۰۰۰ از بین رفته بود. اما جنگ اسرائیل در غزه شکست خورد و علی‌رغم اینکه همه قدرت نظامی خود را به نمایش گذاشت، نتوانست بازدارندگی خود را احیا کند.

دلیل اصلی شکست اسرائیل این است که هنوز از پیروزی نظامی بزرگ مقابل حماس و واردکردن ضربه کاری به این جنبش بسیار دور است. از طرف دیگر حملات زمینی اسرائیل به غزه با محکومیت‌های شدید بین‌المللی مواجه شد. همچنین خسارت‌هایی که عناصر مقاومت فلسطین به نیروی زمینی ارتش اسرائیل وارد می‌کنند، نگران‌کننده و زیاد است و همین مسئله موجب افزایش نگرانی‌ها درباره ضعف نیروی زمینی ارتش اسرائیل شده است.

اسرائیل همچنین نتوانست پیام قدرت خود را به دشمنانش به‌ویژه حزب‌الله برساند و برعکس، ضعف اسرائیل و فرسایش بازدارندگی آن آشکار شد.

حزب‌الله ثابت کرده که به حمایت خود از فلسطینی‌ها پایبند است. حزب‌الله همچنین موفق شد بخش بزرگی از ارتش اسرائیل را در شمال نگه دارد؛ بدون اینکه وارد یک جنگ گسترده شود. حزب‌الله به جای عقب‌نشینی به سمت شمال رودخانه لیتانی، ۸۰ هزار شهرک‌نشین اسرائیلی را مجبور به تخلیه شهرک‌ها و فرار کرد. حزب‌الله با ایجاد منطقه حائل در داخل اسرائیل، معادله خود را تحمیل کرد و اسرائیل را وادار ساخت در داخل جبهه خود کمربند امنیتی ایجاد کند. با تحمیل شرایط و معادله خود یک توهین جدی به بازدارندگی اسرائیل کرد. «گرشون ‌هاکوهن»، ژنرال ذخیره ارتش اسرائیل عملکرد این ارتش را در جبهه شمالی شرم‌آور توصیف کرد و گفت که این حزب‎الله است که تصمیم می‌گیرد درگیری‌ها متوقف شود یا نه.

نتانیاهو با هدف قرار دادن کنسولگری ایران در دمشق، به دنبال تشدید فشارها و قدرت‌نمایی بود و تصور می‌کرد که اسرائیل همچنان مصون از مجازات است و پاسخی دریافت نخواهد کرد، اما خلاف این تصور اتفاق افتاد. واکنش اسرائیل به عملیات انتقام‌جویانه ایران هم بسیار ناامیدکننده بود؛ به طوری که حتی «ایتمار بن گویر»، وزیر امنیت داخلی نتانیاهو، آن را «مسخره» دانست. این در حالی است که ایران موفق شد از طریق کانال‌های مختلف از جمله سازمان ملل، پیام عملیات ضداسرائیلی خود را برساند.

به این ترتیب بعد از گذشت دهه‌ها، دکترین استراتژیک اسرائیل تحت سیطره مفهوم «بازدارندگی منحصر به فرد» یا آنچه که شارون آن را «ترس منطقه از اسرائیل» توصیف می‌کرد، از بین رفته است و بعد از پرواز پهپادها و موشک‌های ایرانی بر فراز اسرائیل، تل‌آویو دیگر نمی‌تواند مفهوم «ترس منطقه از اسرائیل» را حفظ کند.