رابطه ایران و اسرائیل به جنگی تمام عیار ختم می شود؟

خروج از سایه

با این حال، آنگونه که ناظران مدعی اند، دور تازه تنش میان تل آویو و تهران آخرین نشان از آغاز مرحله ای جدید در درگیری‌های جاری خاورمیانه است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پاسخ به حمله تروریستی به دمشق با ترکیب بیش از 300 هواپیمای بدون سرنشین، موشک های کروز و موشک های بالستیک پایگاه های اسرائیلی را در سرزمین های اشغالی هدف قرار داد. پاسخ ایران، قدرت فزاینده این کشور را به نمایش گذاشت. به ادعای فارن افرز، این پاسخ همچنین گواهی بر تسلط محافظه کاران بر عرصه سیاست خارجی ایران است؛ همان هایی که از مخالفان جدی غرب هستند و برای پایان حضور ایالات متحده در منطقه و افزایش قدرت و نفوذ ایران خیز جدی برداشته اند. به ادعای این نشریه،ایران نخستین کشوری بود که برای اولین بار از سال 1991 سرزمین های اشغالی را هدف قرار داد، با این همه تلاش کرد تا میزان تلفات حاصل از پاسخش حداقل باشد چرا که تهران خواهان جنگ نیست.از همین رو تهران مقاصد خود را اعلام کرده بود و چند روز قبل به همسایگان خود هشدار داده بود که با توسل به اهرم نظامی به اسرائیل پاسخ خواهد داد. گروهی از ناظران با اشاره به همین مقوله می گویند، هدف ایران آسیب رساندن و تخریب و تحمیل خسارت نبود؛ تهران در درجه اول به دنبال افزایش بازدارندگی اسرائیل و ممانعت از وقوع جنگی فراگیر بود. در همین راستا تهران هم قدرت و هم خودکنترلی اش را به نمایش می گذاشت.

حال سوال این است، چرا ایران برای ارسال این پیام به چنین عملیات بی سابقه ای متوسل شد، بالاخث که می توانست با تکیه بر اعضای محور مقاومت یا اهرم های دیگر فعل تروریستی اسرائیل را تلافی کند. گروهی از ناظران مدعی اند، پاسخ محدود نشان دهنده عزم ایران بود و در عین حال توانایی‌های سپاه پاسداران را به نمایش گذاشت. تا پیش از این رویارویی ایران و اسرائیل بیشتر در سایه جنگ‌های بزرگتر خاورمیانه رخ داده است. در طول سال ها تل آویو در صدد بود تا با توسل به ترورهای کور و اقدامات خرابکارانه، برای ایران چالش هایی جدی ایجاد کند. اما پس از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، تل آویو با چالشی جدی و غیر قابل مهار روبرو شد. تهاجم وحشیانه اسرائیل به غزه نیز نتوانست حماس را متوقف کند، در حالی که کشتار ده ها هزار فلسطینی محکومیت جهانی اسرائیل را به دنبال داشت.پس از آن بود که اسرائیل برای توقف قدرت و نفوذ ایران در منطقه خیز برداشت و تلاش داشت تا هزینه های ادعایی را در داخل و خارج از مرزها به تهران تحمیل کند؛ استراتژی که شکست خورد.

اسرائیل در تگنا

اسرائیل در طول سال ها بارها علیه ایران به اهرم های غیر قانونی متوسل شد. ایران به عملیات های مخرب اسرائیل پاسخی مستقیم نداد چرا که تهران به دنبال رویارویی نظامی مستقیم نبوده و نیست.با این همه آنگونه که رقبای ایران نیز اذعان کرده اند، تلاش های منطقه ای ایران موفقیت آمیز بوده، متحدان خاورمیانه ایران افزایش یافته، کنترل ایالات متحده بر منطقه متزلزل گشته و شکاف ها و اختلاف ها در سرزمین های اشغالی، کابینه این بازیگر را درگیر چند صدایی کرده است. به ادعای ناظران، رویارویی ایران و اسرائیل در چارچوب پارامترهای دو طرفه باقی ماند و قابل مدیریت بود. تا زمانی که ایران هزینه های بازی که تل‌آویو به راه انداخته بود را به این بازیگر تحمیل کرد و همچنان برتری خود را نسبت به حریفان عریان ساخت. به ادعای این گروه، حملات 7 اکتبر و جنگ غزه به ایران دست بالاتر داد. اسرائیل شکستی بی‌سابقه و تحقیرآمیز را متحمل شده و از منظر دفاعی در موضع ضعف قرار گرفت. لشکرکشی خونین این بازیگر به غزه، حمایت از آرمان فلسطین را هم در منطقه و هم در سراسر جهان احیا کرد. همدردی با اسرائیل، به ویژه در غرب، جایی که محکومیت جنگ اسرائیل و رفتار آن با فلسطینی ها آشکارتر می شود، از بین رفته است. جنگ اسرائیل در غزه پیوسته به وجهه این بازیگر آسیب رسانده، ریاکاری حامیان غربی‌اش را برملا کرده و مسئله فلسطین را به عنوان یک هدف مردمی احیا کرده است. در چنین شرایطی حملات حزب الله به شمال سرزمین های اشغالی و پاسخ های موشکی و پهپادی انصار الله در یمن علیه کشتی های اسرائیلی،  تل آویو و متحدانش را با چالش های جدی تری روبرو کرد.

در چنین شرایطی تهران فارغ از هشدارهای آمریکا، و اینکه اسرائیل ممکن است برای دفاع از خود ایالات متحده را وارد درگیری ها کند به عملیات تروریستی اسرائیل پاسخی مستقیم و بی سابقه داد. ایران هدایت حملات خود به سوی اهداف نظامی منتخب به جای مراکز جمعیتی، این پیام را به اسرائیل فرستاد« متوقف شو».شاید به همین دلیل بتوان گفت، پاسخ ادعایی اسرائیل به ایران شاید نشان از این باشد که تل آویو پیام را دریافت کرده و می خواهد به چرخه تشدید تنش ها پایان دهد.با این حال به ادعای گروهی از ناظران، شاید پاسخ ادعایی اسرائیل موقتا رویارویی تهران و تل آویو را به سایه ببرد، اما مولفه های دیگری وجود دار که قادرند بار دیگر زمینه ساز تشدید تنش ها شوند.